Η προέλευση της ανθρώπινης γλώσσας

Η ανθρώπινη γλώσσα αποτελεί μια ιδιαίτερη και ξεχωριστή ικανότητα η οποία εξελίχθηκε αρκετά με το πέρασμα των ετών. Οι επιστήμονες σήμερα αναζητούν ενδείξεις για την προέλευση της ενώ σε αυτή την προσπάθεια καθοριστικό ρόλο φαίνεται να έχει ο πιο κοντινός συγγενής του ανθρώπου

Ένας αρσενικός χιμπατζής μπορεί να ικετεύσει για φαγητό προεκτείνοντας απλά το χέρι του και ανοίγοντας την παλάμη του.

Υπό διαφορετικές συνθήκες, ο ίδιος χιμπατζής είναι δυνατόν να χρησιμοποιήσει την ίδια χειρονομία ούτως ώστε να προσελκύσει ένα θηλυκό άτομο για ζευγάρωμα. Τέλος, η ίδια κίνηση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί επίσης από δυο αρσενικά άτομα ως ένδειξη συμφιλίωσης.

Σε μια έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα, οι επιστήμονες αναζήτησαν κάποιες ενδείξεις για την προέλευση της ανθρώπινης γλώσσας εξετάζοντας τον τρόπο με τον οποίο δυο είδη χιμπατζήδων, πολύ κοντινά στον άνθρωπο, χρησιμοποιούν το σώμα τους για να επικοινωνήσουν.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι χιμπατζήδες χρησιμοποιούν τέτοιου είδους κινήσεις πολύ πιο ευέλικτα, σε διαφορετικό περιβάλλον και θέλοντας να εκφράσουν κάτι τελείως διαφορετικό κάθε φορά, σε σχέση με τις εκφράσεις του προσώπου και την εκφορά ήχων.

Τα αποτελέσματα της έρευνας, όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, αποδεικνύουν την θεωρία η οποία αναφέρει ότι το ξεκίνημα της ανθρώπινης γλώσσα έχει τις ρίζες της σε αυτές ακριβώς τις κινήσεις και όχι στην εκφορά του ήχου.

«Το ανθρώπινο είδος είναι εκ φύσεως ένα είδος το οποίο χρησιμοποιεί χειρονομίες. Σε πρώτη φάση η επικοινωνία αναπτύχθηκε μέσω των κινήσεων του σώματος και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε η ομιλία», σχολιάζει ο Frans de Waal από το πανεπιστήμιο Emory και το Yerkes National Primate Research Center της Ατλάντα.

Ο De Waal πραγματοποίησε τη μελέτη με τον συνάδελφο του Amy Pollick, ο οποίος παρατήρησε και μαγνητοσκόπησε τη συμπεριφορά 13 πιθήκων bonobos από τον Ζωολογικό κήπο του San Diego και 34 χιμπατζήδων από το ερευνητικό κέντρο Yerkes.

Ο De Waal και ο Pollick καταμέτρησαν 31 χειρονομίες και 18 εκφράσεις προσώπου και κραυγές. Και τα δύο είδη πιθήκων χρησιμοποίησαν τις φωνητικές εκφράσεις και αυτές του προσώπου με τον ίδιο προβλέψιμο τρόπο. Για παράδειγμα και τα δύο είδη ούρλιαζαν υπό την επήρεια του φόβου ή του σωματικού πόνου.

Παρόλα αυτά συγκεκριμένες χειρονομίες εξέπεμπαν εντελώς διαφορετικά μηνύματα κάτι το οποίο ήταν ανάλογο του κοινωνικού πλαισίου μέσα στο οποίο χρησιμοποιούνταν.

«Οι χειρονομίες χρησιμοποιούνται σε ένα μεγάλο εύρος περιπτώσεων σε αντίθεση με τις εκφράσεις του προσώπου και τους ήχους που πραγματοποιούνται σε πολύ πιο στενά πλαίσια», λέει ο De Waal.

Ωστόσο όλα τα θηλαστικά χρησιμοποιούν τις φωνές τους και το πρόσωπο τους για να επικοινωνήσουν, μόνο οι άνθρωποι και ορισμένα είδη πιθήκων, χιμπατζήδες, bonobos, ουρακοτάγκοι και γορίλλες, χρησιμοποιούν και χειρονομίες.

Ο De Waal τόνισε ότι αυτά τα είδη των πιθήκων έκαναν την εμφάνιση τους στη γη πριν από περίπου 15 – 20 εκατομμύρια χρόνια, αφήνωντας να εννοηθεί ότι η καταγωγή αυτών των κινήσεων μπορεί να είναι τόσο παλιά.

Οι επιστήμονες παρατήρησαν διαφορές ανάμεσα στο είδος bonobo που είναι πιο ήπιο και στο είδος των χιμπατζήδων που είναι περισσότερο βίαιοι. Οι πίθηκοι του είδους bonobo πραγματοποίησαν περισσότερες χειρονομίες συνδυάζοντας τις με ήχους και εκφράσεις.

Ο De Waal είπε ότι είναι πολύ πιθανόν να υπάρχουν πλεονεκτήματα στην ανάπτυξη μιας γλώσσας μέσω αυτής της οδού. Για παράδειγμα, η σιωπηλή επικοινωνία είναι πολύ πιο ωφέλιμη στην περίπτωση του κυνηγιού.

Πρόσθεσε, τέλος, ότι όταν οι πίθηκοι έκαναν χειρονομίες, αρέσκονταν στο να χρησιμοποιούν το δεξί τους χέρι, το οποίο ελέγχεται από το δεξιό τμήμα του εγκεφάλου, την ίδια πλευρά στην οποία εμφανίζεται το κέντρο ελέγχου της γλώσσας στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

by SociaLMagazinE