Η συνωμοσία του σύμπαντος και η τέλεια καταιγίδα

Η θεωρία του Μαύρου Κύκνου, που διατύπωσε το 2007 ο Nassim Nicholas Taleb στο βιβλίο τουThe Black Swan: The Impact of the Highly Improbable, περιγράφει την αδυναμία του ανθρώπου να προβλέψει κάποια ξαφνικά γεγονότα ή συμβάντα, που όμως είναι ικανά να προκαλέσουν μια δραματική αλλαγή στην ιστορία, και να φέρουν τα πάνω κάτω.

Πρόκειται για γεγονότα που αποτελούν έκπληξη, αφού δεν είναι αναμενόμενα, που έχουν μεγάλο αντίκτυπο, και που στο τέλος εξηγούνται λογικά (όμως κατόπιν εορτής).

Ένα παρόμοιο φαινόμενο φαίνεται πως ζούμε (ως πλανήτης) το τελευταίο χρονικό διάστημα. Μια σειρά από σχεδόν απρόβλεπτες καταστάσεις, που αν και φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους, μοιάζουν να συγκλίνουν όλες μαζί σε κάτι το μεγαλειώδες, κάτι ίσως το τρομακτικό, και που αναμένεται να δούμε στο εγγύς μέλλον.

Όλα άρχισαν με τη παγκόσμια τραπεζική και οικονομική κρίση, η οποία οδήγησε στη πτώση τραπεζικών γιγάντων, ακολουθήθηκε από τη «κατάρρευση» κάποιων οικονομιών, και τη χρεοκοπία κάποιων άλλων. Ολόκληρες χώρες γονάτισαν, «στα καλά καθούμενα».

Στη συνέχεια είδαμε μια αυθόρμητη διαδήλωση στη Τυνησία να καταλήγει όχι μόνο στην ανατροπή του καθεστώτος της, αλλά και στην ανατροπή του καθεστώτος της Αιγύπτου, σε εμφύλιο σπαραγμό στη Λιβύη, σε βίαιες διαδηλώσεις και συγκρούσεις στο σύνολο σχεδόν του αραβικού κόσμου, και σε «εισβολή» της Σαουδικής Αραβίας στο γειτονικό της Μπαχρέιν.

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ένας τρομακτικός σεισμός συγκλονίζει την Ιαπωνία, ακολουθούμενος από ένα φονικό τσουνάμι, και τέλος μια σχεδόν ολοκληρωτική πυρηνική καταστροφή.

Όλα αυτά τα γεγονότα συνέβησαν μέσα σε 2-3 μόλις χρόνια. Τα περισσότερα ήταν απρόβλεπτα. Όλα όμως είχαν και έχουν σοβαρές επιπτώσεις.

Ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ πια ο ίδιος. Ούτε και ο καπιταλισμός, με τον οποίο πορευτήκαμε αισίως τα τελευταία 200 περίπου χρόνια. Το μοντέλο του κοινωνικού κράτους κατέρρευσε, και απομένει να δούμε πόσες γενιές θα μεσολαβήσουν, αν προλάβουν, προκειμένου να το ξαναδούμε.

Παράλληλα, η πυρηνική κρίση της Ιαπωνίας αλλάζει οριστικά τα δεδομένα στον τομέα της ενέργειας, επάνω στον οποίο βασίζεται ο σύγχρονος πολιτισμός. Μια το three mile island, μια το Τσερνομπίλ, και μια τώρα με τη Φουκουσίμα, ήρθε το γλυκό και έδεσε.

Το πετρέλαιο κοστίζει αλλά και φθίνει, η πυρηνική ενέργεια φοβίζει, και άρα τι μένει; Τι θα ακολουθήσει; Προς τα πού θα κινηθεί ο κόσμος; Είναι σαν να έχει συνωμοτήσει το σύμπαν, και να δημιουργήθηκαν ξαφνικά οι ιδανικές συνθήκες για μια τέλεια καταιγίδα. Μια καταιγίδα που θα ξεσπάσει οσονούπω, και θα ξεπλύνει τα πάντα.

Όλα μα όλα τα παραπάνω, που συνέβησαν μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, μια σταγόνα στον ωκεανό από πλευράς γεωλογικού ή ακόμη και ιστορικού χρόνου,  είναι σαν μια σειρά από μικρούς πυροκροτητές, που από μόνοι τους δεν μπορούν να προκαλέσουν ζημιά, αλλά που όλοι μαζί, κατάλληλα συνδεδεμένοι,  συντείνουν στη δημιουργία μιας τρομακτικής έκρηξης, μιας έκρηξης που μοιάζει να πλησιάζει.

Πότε θα τη δούμε; Τι μορφή θα έχει; Ποιος ξέρει;

Αν πιστέψουμε όμως τους Μάγιας, ο Δεκέμβρης του 2012 πλησιάζει… ολοταχώς.

Strange Attractor