Η «υπερπανσέληνος» του Σαββατοκύριακου δεν θα είναι και τόσο θεαματική

Σύγκριση ανάμεσα στο μέγιστο και το ελάχιστο φαινόμενο μέγεθος. Η διαφορά υπάρχει, στην πράξη όμως δύσκολα γίνεται αντιληπτή   NASA

Ουάσινγκτον: Το βράδυ του Σαββάτου, το φεγγάρι θα περάσει στη φάση της πανσέληνου ενώ ταυτόχρονα θα βρίσκεται στη μικρότερη απόστασή του από τη Γη εδώ και 18 χρόνια. Το φαινόμενο μέγεθος και η φωτεινότητα της Σελήνης θα αυξηθούν, όχι όμως στο γυμνό ανθρώπινο μάτι.
Το σπάνιο φαινόμενο οφείλεται στο γεγονός ότι η τροχιά της Σελήνης γύρω από τη Γη δεν είναι ένας τέλειος κύκλος, αλλά μια έλλειψη. Στις 10 το βράδυ του Σαββάτου (ώρα η Ελλάδας) το φεγγάρι θα βρεθεί στο λεγόμενο περίγειο, δηλαδή στην ελάχιστη απόσταση από τον μητρικό του πλανήτη, που είναι 356.575 χιλιόμετρα.
Αυτό είναι περίπου 50.000 χιλιόμετρα πιο κοντά από ό,τι στο λεγόμενο απόγειο, δηλαδή την μέγιστη απόσταση από το κέντρο της τροχιάς.
Σε μια σπάνια σύμπτωση, το φεγγάρι θα περάσει επίσημα στη φάση της πανσέληνου μόλις 50 λεπτά πριν φτάσει στο περίγειο, δημιουργώντας έτσι μια «υπερπανσέληνο».
Σύμφωνα με τη NASA, η πανσέληνος αυτή θα είναι έως και 14% μεγαλύτερη και 30% πιο λαμπρή από ό,τι οι πανσέληνοι στο απόγειο.
«Η τελευταία πανσέληνος που ήταν τόσο μεγάλη και τόσο κοντά στη Γη ήταν το Μάρτιο του 1993» δήλωσε ο Τζεφ Τσέστερ του Ναυτικού Παρατηρητήριου των ΗΠΑ. «Θα έλεγα ότι αξίζει μια ματιά» πρόσθεσε.
Ωστόσο η αύξηση του φαινόμενου μεγέθους και της λαμπρότητας είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτή από τον απλό παρατηρητή: «Δεν υπάρχει κανένας χάρακας στον ουρανό για να μετράει τη διάμετρο της Σελήνης. Όταν αιωρείται τόσο ψηλά, χωρίς σημεία αναφοράς που δίνουν αίσθηση της κλίμακας, η πανσέληνος [του Σαββάτου] μπορεί να νοιάζει με οποιαδήποτε άλλη» επισημαίνει η NASA.
Θεωρητικά, το φεγγάρι μένει στη φάση της πανσέληνου μόνο για μια στιγμή το βράδυ του Σαββάτου. Στο ανθρώπινο μάτι, όμως, ο σεληνιακός δίσκος φαίνεται γεμάτος για μια μέρα πριν και μια μέρα μετά από αυτή τη στιγμή. Με άλλα λόγια, η πανσέληνος φαίνεται να διαρκεί δύο ημέρες.
Το αντίθετο από αυτό που συμβαίνει το Σαββατοκύριακο θα συμβεί στις 11 Οκτωβρίου: το φεγγάρι θα φτάσει τότε στο απόγειο και θα περάσει στη φάση της πανσέληνου με μικρή διαφορά ώρας, οπότε θα φαίνεται 12,3% μικρότερο από ό,τι αυτό το Σάββατο.
Είτε βρίσκεται στο απόγειο, είτε στο περίγειο, είτε στη μέση της διαδρομής, η Σελήνη πάντα φαίνεται μεγαλύτερη όταν βρίσκεται κοντά στον ορίζοντα (λίγο μετά την ανατολή της και λίγο πριν από τη δύση της). Για λόγους που δεν κατανοούν απόλυτα οι αστρονόμοι και οι ψυχολόγοι, ο σεληνιακός δίσκος μοιάζει να διογκώνεται όταν βρίσκεται πάνω από κτίρια ή δέντρα, για τα οποία μπορούμε να εκτιμήσουμε την απόσταση.
Πάντως οι διακυμάνσεις στην απόσταση Γης-Σελήνης δεν επηρεάζουν μόνο το φαινόμενο μέγεθος αλλά και τις παλίρροιες: η πλημμυρίδα του περίγειου φτάνει πιο ψηλά από ό,τι συνήθως, ενώ η άμπωτη του απόγειου υποχωρεί περισσότερο από ό,τι άλλες φορές.