Ένας «γάμος» και πολλές... κηδείες

Ένας ακόμη κυβερνητικός... θρίαμβος έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες, στη σύνοδο της Ευρωζώνης, απ’ όπου η κυβέρνηση επέστρεψε, κατά τα συνήθη, πανηγυρίζουσα και «δικαιωμένη», αλλά, ως συνήθως, ψευδόμενη. Υποτίθεται ότι η ελληνική οικονομία και η χώρα πήραν μια «βαθιά ανάσα» – έκφραση που παίχτηκε πανομοιότυπη στην πλειονότητα των ΜΜΕ. Δυστυχώς η πραγματικότητα είναι όχι απλώς διαφορετική, αλλά κατεδαφιστική για τις πανηγυριώτικες κυβερνητικές δηλώσεις.

Πάμε πρώτα στην ίδια την απόφαση:

1. Σημείο 3: «(Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ζώνης του ευρώ) εκφράζουν ικανοποίηση για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην εφαρμογή των εκτελούμενων προγραμμάτων στην Ελλάδα και την Ιρλανδία καθώς και για τις ισχυρές δεσμεύσεις της Ελλάδας να συνεχίσει αποφασιστικά τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, να αυξήσει τη δημιουργία ικανοτήτων για την εφαρμογή τους, να ολοκληρώσει πλήρως και ταχέως το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου ύψους 50 δισ. ευρώ που έχει αναγγείλει και να εισαγάγει ένα αυστηρό και σταθερό δημοσιονομικό πλαίσιο με την ισχυρότερη δυνατή νομική βάση που θα πρέπει να αποφασισθεί από την ελληνική κυβέρνηση (...)».

2. Στην ενότητα «Χρηματοδοτικοί όροι»: «Η τιμολόγηση του EFSF θα πρέπει να μειωθεί προκειμένου να ληφθεί καλύτερα υπόψη η διατηρησιμότητα του χρέους των δικαιούχων χωρών, ενώ παραλλήλως θα παραμένει ανώτερη του κόστους χρηματοδότησης του μηχανισμού, με επαρκή προσαύξηση κινδύνου, και θα είναι σύμφωνη με τις αρχές τιμολόγησης του ΔΝΤ. Οι ίδιες αρχές εφαρμόζονται και στον ESM.

Υπό το πρίσμα αυτό και δεδομένων των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η Ελλάδα στο πλαίσιο του προγράμματος προσαρμογής της, το επιτόκιο των δανείων της χώρας αυτής θα προσαρμοστεί κατά 100 μονάδες βάσης. Επιπλέον, η ωρίμανση όλων των δανείων που έχουν χορηγηθεί στην Ελλάδα στο πλαίσιο του προγράμματος προσαρμογής της θα αυξηθεί στα 7,5 έτη, σε συμφωνία με το ΔΝΤ.

Οι υπουργοί Οικονομικών θα καθορίσουν τις λεπτομέρειες εφαρμογής των αποφάσεων αυτών».

Τι έχουμε μέχρις εδώ:

1. Τις «παροχές» της ευρωζώνης προς την Ελλάδα:

● Την επιμήκυνση ολόκληρου του δανείου της τρόικας στα 7,5 χρόνια.

● Τη μείωση του επιτοκίου κατά 1%.

● Τη δυνατότητα απευθείας αγοράς κρατικών ομολόγων τόσο από τον υφιστάμενο μηχανισμό (EFSF) όσο και από τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης (ESM).

2. Τους όρους με τους οποίους έγιναν δεκτές αυτές οι «παραχωρήσεις». Δηλαδή τις «ισχυρές δεσμεύσεις της Ελλάδας», όπως αναφέρονται στο κείμενο συμπερασμάτων:

● «Αποφασιστική» συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και αύξηση της «δημιουργίας ικανοτήτων» για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Δηλαδή νέα μέτρα.

● Τη φραστική απάλειψη του χρονικού ορίου του 2015 που είχε θέσει η τρόικα τον Φεβρουάριο ως ορίζοντα του ξεπουλήματος της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου με στόχο τα 50 δισ. ευρώ. Το όριο του 2015 αντικαθίσταται με την απαίτηση για ολοκλήρωση του προγράμματος και «πλήρως» και «ταχέως».

● Τη θέσπιση με νόμο ανώτατου ορίου ελλείμματος και χρέους.

● Και βεβαίως τη συμφωνία της κυβέρνησης για τη δημιουργία του νέου, μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), του οποίου επιθυμεί να γίνουμε μέλος.

Τέλος, σημειώστε την απόρριψη της δυνατότητας «επαναγοράς ομολόγων» μέσω των δύο μηχανισμών «στήριξης», την οποία ζητούσε η Ελλάδα.

Εύλογα ερωτήματα

Στο σημείο αυτό ας δούμε μια ακόμη πρόβλεψη της απόφασης της συνόδου:

«Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων υπενθυμίζουν ότι ο ESM θα παρέχει χρηματοδοτική συνδρομή όταν υποβάλλεται αίτημα από μέλος της ζώνης του ευρώ και εφόσον η παρέμβαση αυτή θεωρείται απαραίτητη για τη διαφύλαξη της σταθερότητας της ζώνης του ευρώ συνολικά.

Οποιαδήποτε σχετική απόφαση θα λαμβάνεται με ομοφωνία, βάσει ανάλυσης της διατηρησιμότητας του χρέους του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους, την οποία θα εκπονεί η Επιτροπή και το ΔΝΤ, σε συνεννόηση με την ΕΚΤ.

Η χρηματοδοτική συνδρομή θα υπόκειται σε αυστηρές προϋποθέσεις, στο πλαίσιο μακροοικονομικού προγράμματος προσαρμογής.

Η χρηματοδοτική συνδρομή από το EFSF (σ.σ.: ο μηχανισμός στον οποίο είναι τώρα ενταγμένη η Ιρλανδία) και το ESM θα λαμβάνει τη μορφή δανείων. Ωστόσο, για τη μεγιστοποίηση της οικονομικής αποδοτικότητας της στήριξης που παρέχουν, ο ESM και το EFSF μπορούν επίσης, κατ' εξαίρεση, να παρεμβαίνουν στην πρωτογενή αγορά χρεωστικών τίτλων, στο πλαίσιο προγράμματος με αυστηρές προϋποθέσεις».

Μερικές παρατηρήσεις και ερωτήματα επ’ αυτών:

1. Η ένταξη της Ελλάδας είτε στην μηχανισμό της Ιρλανδίας (EFSF) είτε στον νέο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), ώστε να γίνει δυνατή η απευθείας αγορά ελληνικών ομολόγων, θα σημαίνει νέα δάνεια, άρα μια νέα δανειακή σύμβαση και ένα νέο Μνημόνιο. Και μάλιστα με βάση όχι μόνο την προηγούμενη σύμβαση, αλλά και την ήδη διαπιστωμένη αδυναμία της προηγούμενης να υλοποιηθεί.

● Η νέα δανειακή σύμβαση (άρα και το νέο «Μνημόνιο») θα τρέχει παράλληλα με την παλαιά, η οποία επιμηκύνθηκε. Άρα θα χρειαστούν νέες εγγυήσεις.

● Δεδομένου ότι η προηγούμενη δανειακή σύμβαση διασφάλιζε την αποπληρωμή των δανείων με εμπράγματες (περιουσιακές) ασφάλειες και ότι η Ελλάδα καλείται να υλοποιήσει ταχύτατα πώληση και «αξιοποίηση» περιουσίας της έως 50 δισ. ευρώ, τι είδους περαιτέρω (εμπράγματες πάντα) εξασφαλίσεις μπορεί να παράσχει για τον νέο δανεισμό;

2. Δεδομένου ότι η συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο σημαντικών επιχειρήσεων δεν ξεπερνά το ποσό των 7 δισ., στον κουβά της αξιοποίησης θα πρέπει να μπει ένας τεράστιος αριθμός ακινήτων, τι ακριβώς θα διαθέτει η χώρα ως περιουσία ώστε να εγγυηθεί τα νέα δάνεια;

3. Η πρόβλεψη του νέου μηχανισμού (ESM) για αγορά ομολόγων από την πρωτογενή αγορά, δηλαδή απευθείας από τα κράτη, ταυτόχρονα αποκλείει την παρέμβαση στη δευτερογενή αγορά. Συνεπώς δεν επηρεάζει τον κερδοσκοπικό τζόγο και δεν προστατεύει τα κράτη – και φυσικά την Ελλάδα – απ’ αυτόν. Άρα τα περί «εξόδου στις αγορές», για την οποία... «αγωνιστήκαμε» κιόλας, δεν θα συμβεί στον αιώνα τον άπαντα.

4. Αν η Ελλάδα θελήσει να προσφύγει στον ESM, τότε θα πρέπει να υποβάλει αίτηση, η οποία θα εξεταστεί απ’ όλα τα κράτη μέλη που θα συμμετέχουν στους μηχανισμούς αυτούς και θα πρέπει να εγκριθεί από τα κοινοβούλιά τους. Επιπλέον η απόφαση ένταξης στον ESM προϋποθέτει ομοφωνία.

Με δεδομένη την πλήρη αποτυχία της Ελλάδας στην υλοποίηση του τρέχοντος Μνημονίου, είτε οι Ευρωπαίοι θα απορρίψουν την ελληνική αίτηση είτε οι όροι θα είναι πολύ σκληρότεροι ακόμη και από τους σημερινούς.

5. Ο ESM, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει τη σαφή πρόβλεψη για ελεγχόμενη χρεοκοπία με συμμετοχή των ιδιωτών ομολογιούχων. Αυτό θα είναι το βαρύτατο κόστος για τη δυνατότητα νέου δανεισμού είτε με τη μορφή δανείων είτε μέσω της απευθείας αγοράς ελληνικών ομολόγων.

Ανύπαρκτη η μείωση κόστους του δανεισμού!

Η απόπειρα να απαριθμήσει κάποιος τα ψέματα που έχει πει αυτή η κυβέρνηση στον ελληνικό λαό είναι μάταιη. Όσο όμως περισσότερο η χώρα βυθίζεται στην καταστροφή και η κυβέρνηση στην αναξιοπιστία, τόσο μεγαλύτερα είναι τα ψεύδη που θα λέει. Τρανταχτό είναι το παράδειγμα του πρωθυπουργικού ισχυρισμού περί «ελάφρυνσης» της Ελλάδας κατά 6 δισ. ευρώ μέσω της επιμήκυνσης στον δανεισμό της τρόικας και της μείωσης του επιτοκίου κατά 1%.

Επειδή τα πολλά λόγια είναι φτώχεια – και στην Ελλάδα συσσωρεύεται πολλή από δαύτη – παραθέτω αυτούσιο ένα απόσπασμα από εκτενή ανάλυση του χρηματιστηριακού αναλυτή Π. Παναγιώτου, η οποία δημοσιεύθηκε χθες στο XrimaNews και την οποία προτείνω να διαβάσετε ολόκληρη:

«Ειδικά για την Ελλάδα εγκρίθηκε η μείωση του επιτοκίου του δανείου των 80 δισ. ευρώ από την Ε.Ε. κατά 1%, μέσω της μείωσης της προσαύξησης στο euribor (ευρωπαϊκό επιτόκιο) από 3% σε 2%. Όμως, καθώς το επιτόκιο των ελληνικών δανείων είναι προς το παρόν κυμαινόμενο και το euribor έχει ήδη αυξηθεί από το 0,65%, περίπου, όταν υπογράφηκε το Μνημόνιο, στο 1,17% σήμερα, η Ελλάδα πλήρωνε, ήδη, 0,50% περισσότερο σήμερα απ’ ό,τι πριν από 9 μήνες.

Ακόμη, καθώς το επιτόκιο των δανείων είναι εξαρτημένο από το euribor και το τελευταίο επηρεάζεται από τις αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ, δηλαδή την από τη Γερμανία ελεγχόμενη επιτοκιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αυτό σημαίνει πως κάθε φορά που η ΕΚΤ θα προβαίνει σε αύξηση επιτοκίων για να αντιμετωπίσει τις πληθωριστικές πιέσεις από οποιαδήποτε πηγή και αν προέρχονται αυτές – αύξηση των τιμών του πετρελαίου, μεγάλη ανάπτυξη της Γερμανίας κ.λπ. – θα ακολουθεί στην αύξηση και το επιτόκιο του ελληνικού δανείου.

Με τις μέχρι σήμερα εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό και με τις ανακοινώσεις της ΕΚΤ για επερχόμενη αύξηση των επιτοκίων του ευρώ από τον Απρίλιο και τις δηλώσεις της Γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας ότι είναι πιθανόν να χρειαστούν ακόμη και τρεις αυξήσεις επιτοκίων στο 2011, η τρέχουσα ανοδική τάση του euribor αναμένεται να συνεχιστεί και μέχρι το τέλος του έτους το κέρδος από τη μείωση του επιτοκίου του ελληνικού δανείου κατά 1% απειλείται να έχει χαθεί εξ ολοκλήρου.

Έτσι, σε καμία περίπτωση δεν είναι σίγουρο ότι η Ελλάδα θα εξοικονομήσει 6 δισ. από αυτή τη μείωση, αλλά είναι πιθανό σε βάθος χρόνου να φανεί ότι το δάνειο θα κοστίσει περισσότερο απ’ όσο υπολογίζεται από την κυβέρνηση, παρά το γεγονός της μείωσης του κατά 1%.

Επιπλέον στο Μνημόνιο αναφέρεται ότι τα δάνεια μετά την τριετία θα επιβαρύνονται με επιπλέον 1%. Αν αυτό εξακολουθεί να ισχύει, τότε ουσιαστικά ακυρώθηκε η επιπλέον ποινή και διατηρήθηκε το αρχικό επιτόκιο, οπότε τότε δεν τίθεται καν θέμα εξοικονόμησης ούτε ενός ευρώ σε σχέση με το αρχικό κόστος του δανείου».

Πώς να μην είμαστε υπερήφανοι για τους ανθρώπους που μας κυβερνούν; Όχι τίποτε άλλο, αλλά όλα όσα διαβάσατε ισχύουν στην... «καλή» και αισιόδοξη εκδοχή, για την οποία η κυβέρνηση αισθάνεται υπερήφανη. Για την... «κακή» και «μεμψίμοιρη» τα νέα δεν θα αργήσουν. Οι υποσχέσεις και οι «ισχυρές δεσμεύσεις» του πρωθυπουργού προς την κυρία Μέρκελ ήταν, άλλωστε, σαφείς.

ΥΓ. 1: Αφού η ευρωζώνη μάς ζητάει «πλήρες» και «ταχύ» ξεπούλημα παραπέμποντας σε αναθεώρηση του ορίου του 2015, μήπως το νέο όριο συμπίπτει με την έναρξη λειτουργίας του μόνιμου μηχανισμού, που αρχίζει το 2013 και προβλέπει την ελεγχόμενη πτώχευση;

ΥΓ. 2: Μια παλιά παροιμία λέει: «Από τότε που βγήκε η συγγνώμη, χάθηκε το φιλότιμο». Κι όμως, η συγγνώμη, ακόμη κι όταν κάποιος δεν την εννοεί, έχει πάντοτε αξία. Έστω και παρηγορητική. Για το φιλότιμο πάλι τα πράγματα είναι ακόμη δυσκολότερα...

Του Σταύρου Χριστακόπουλου