Health / Όλα όσα δεν ξέρετε για τον καρκίνο του πνεύμονα

Ο καρκίνος του πνεύμονα, είναι από τις κυριότερες αιτίες θανάτου τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Προκαλεί περισσότερους θανάτους από ότι όλοι μαζί, οι καρκίνοι του παχέως εντέρου, του μαστού και του προστάτη.

Ο καρκίνος του πνεύμονα προσβάλλει τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες. Ενώ παλαιότερα ο καρκίνος του πνεύμονα ήταν ένα θλιβερό προνόμιο των ανδρών, σήμερα λόγω της δραματικής αύξησης της συχνότητας του καπνίσματος στις γυναίκες, ο καρκίνος αυτός προσβάλλει ένα μεγάλο και συνεχώς αυξανόμενο αριθμό γυναικών. Άλλοι αιτιολογικοί παράγοντες είναι η έκθεση σε ραδόνιο, αρσενικό, αμίαντο και ραδιενέργεια, καθώς και το οικογενειακό ιστορικό.

Είδη καρκίνου του πνεύμονα

Ο καρκίνος του πνεύμονα ταξινομείται σε μικροκυτταρικό και μη μικροκυτταρικό. Οι δύο αυτές μορφές καρκίνου, έχουν διαφορετική ανάπτυξη, εξάπλωση, εξέλιξη αλλά και θεραπεία. Τα μη μικροκυτταρικά καρκινώματα είναι συχνότερα και εξελίσσονται με αργότερο ρυθμό. Τα μικροκυτταρικά καρκινώματα, είναι σπανιότερα αλλά αναπτύσσονται ταχύτερα, παρουσιάζουν συχνότερα και ταχύτερα μεταστάσεις. Συνήθως όταν γίνει η διάγνωση, οι μεταστάσεις ήδη υπάρχουν. Ο ιστολογικός τύπος έχει καθοριστικό ρόλο στο είδος της θεραπευτικής αγωγής που θα ακολουθηθεί και στην πρόγνωση.

Σημεία και συμπτώματα

Δυστυχώς στις περισσότερες περιπτώσεις, ο καρκίνος των πνευμόνων δεν προκαλεί συμπτώματα παρά μόνο όταν έχει ήδη επεκταθεί. Εάν η πάθηση ανιχνευθεί έγκαιρα, τότε οι πιθανότητες επιβίωσης του ασθενούς αυξάνονται σημαντικά. Για αυτό είναι αναγκαίο, εάν υπάρχουν σημεία ή συμπτώματα που εμπνέουν ανησυχία, να ζητείται άμεσα η συμβουλή του γιατρού. Ο βήχας συνήθως οφείλεται στο γεγονός ότι ένας αναπτυσσόμενος όγκος, επηρεάζει και αποφράσσει μια δίοδο του αέρα όπως ένα βρόγχο. Η αιμόπτυση είναι η αποβολή αιματωδών πτυέλων ή καθαρού αίματος και συνήθως εκδηλώνεται με το βήχα. Η αιμόπτυση παρατηρείται στον καρκίνο του πνεύμονα άλλα και σε άλλες αναπνευστικές παθήσεις. Ο πόνος στο θώρακα είναι εντοπισμένος σε ένα σημείο ή μια περιοχή του θώρακα. Ο πόνος επιμένει και μπορεί να έχει ή να μην έχει σχέση με το βήχα.

Διάγνωση

Γεγονός είναι ότι κανένα από τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν δεν είναι ειδικό για την νόσο. Κανένα από αυτά από μόνο του, δεν βάζει την σφραγίδα της διάγνωσης στον ασθενή, απλά θα έπρεπε να εγείρει υπόνοιες προσβολής της νόσου. Άνθρωποι που κινδυνεύουν περισσότερο από καρκίνο του πνεύμονα όπως οι καπνιστές, πρέπει να είναι πολύ πιο προσεκτικοί. Περίπου 85% των ασθενών, βρίσκονται στο στάδιο IIIB ή IV της νόσου όταν γίνεται η διάγνωση. Στα στάδια αυτά δεν είναι πλέον δυνατόν να γίνει η πλήρης χειρουργική αφαίρεση του όγκου. Στο 25% των ασθενών ο καρκίνος του πνεύμονα δεν έχει προχωρήσει και μπορεί ο χειρούργος να αφαιρέσει πλήρως τον όγκο, τότε οι πιθανότητες ίασης είναι πολύ ψηλές. Το υψηλό ποσοστό θανάτων που παρατηρείται στον καρκίνο του πνεύμονα, είναι κατά κύριο λόγο συνέπεια του γεγονότος ότι οι ασθενείς παρουσιάζονται στον χειρουργό με σημαντική καθυστέρηση, όταν ήδη η νόσος έχει εξαπλωθεί τοπικά ή έχει κάνει μεταστάσεις σε άλλα όργανα. Όμως σήμερα κατά γενικό κανόνα υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις στη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα, γεγονός που επιδεινώνει ουσιαστικά την πρόγνωση των ασθενών. Σίγουρα φταίει η φύση της νόσου γι’ αυτό, η οποία είναι «ύπουλη», δεν δίνει συμπτώματα και εξελίσσεται ταχέως.

Αλλά μήπως φταίμε και εμείς;

Φταίμε ως ασθενείς όταν δεν δίνουμε σημασία στα συμπτώματα όσο άτυπα και αν είναι. Όταν παρουσιάζουμε αιμόπτυση δικαιολογούμαστε: «ερεθισμένος ο λαιμός», όταν βήχουμε «είναι ο γνωστός μου τσιγαρόβηχας», όταν πονάμε στο θώρακα «κρύωσα ή πιάστηκα». Όλα αυτά τα ‘άλλοθι’ καθυστερούν τη διάγνωση σε βάρος των εαυτών μας.

Φταίμε ως ιατροί όταν ενισχύουμε τα ‘άλλοθι’ δίνοντας απλοϊκές ερμηνείες χωρίς να προβούμε σε μια έστω απλή ακτινογραφία θώρακα. Φταίμε ως ιατροί όταν κατευθύνουμε τους ασθενείς σε παρηγορητικές θεραπείες (χημειοθεραπεία, ακτινοβολία) όταν δεν συντρέχει λόγος. Η θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα είναι κατά κύριο λόγο ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ. Η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία εφαρμόζονται αναλόγως της σταδιοποίησης του καρκίνου, ως συμπληρωματικές προσεγγίσεις μετά το χειρουργείο, αλλά και σε όσους καρκίνους δεν χειρουργούνται (προχωρημένο στάδιο ή μικροκυτταρικός τύπος καρκίνου).

Φταίμε ως σύστημα υγείας όταν από την στιγμή της υπόνοιας του καρκίνου του πνεύμονα ως την στιγμή της ολοκλήρωσης των εξετάσεων (αξονική τομογραφία θώρακα – εγκεφάλου – κοιλίας, βρογχοσκόπιση, σπινθηρογράφημα οστών, βιοψία του όγκου) περνούν εβδομάδες αλλά και μήνες μέχρι να ολοκληρωθούν. Οι ασθενείς στοιβάζονται στις λίστες αναμονής των ιδρυμάτων υγείας μέχρι να έρθει η σειρά τους για να πραγματοποιήσουν την κάθε μια από αυτές τις εξετάσεις ή λιμνάζουν στην αναμονή για το χειρουργείο. Αυτό αποβαίνει μοιραίο πολλές φορές για τους ίδιους γιατί ο όγκος αυξάνει σε μέγεθος και καθίσταται ανεγχείρητος ως την ώρα του χειρουργείου.

Υψηλό αίσθημα ευθύνης από όλους τους ενδιαφερόμενους, ασθενείς και ιατρούς, θα οδηγήσει στο να μειωθούν οι εκατόμβες των ασθενών που θυσιάζονται στο βωμό της ανευθυνότητας και των σκοπιμοτήτων.

Του Κοσμά Τσακιρίδη, Θωρακοχειρουργού, Χειρουργού Θώρακος-Καρδιάς, Κλινική Αγ.Λουκάς Θεσσαλονίκης και επιστημονικού συνεργάτη του www.iator.gr .

SociaLMagazinE