Τι ζητάμε στο sex;

Οι γυναίκες βαριούνται πιο εύκολα τις σταθερές σχέσεις από τους άντρες, κάνουν (πάντα) την πρώτη κίνηση, κουράζονται από τη μονογαμία. Ένα νέο ανατρεπτικό βιβλίο ρίχνει φως στα ταμπού της γυναικείας σεξουαλικότητας και μας προσκαλεί να δούμε τα πράγματα αλλιώς...

Οι επιστήμονες θέλουν να την αποκωδικοποιήσουν, οι άντρες να την ανακαλύψουν, οι συγγραφείς να την αναλύσουν και οι γυναίκες να τη ζήσουν. Ο λόγος για τη γυναικεία σεξουαλικότητα, το καυτό θέμα που εδώ και πολλές δεκαετίες επανέρχεται στο προσκήνιο κάθε φορά που μια καινούρια πληροφορία συμπληρώνει ένα ακόμα κομμάτι του παζλ του. Τα σχετικά βιβλία που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα είναι αμέτρητα, όπως και τα αφιερώματα σε περιοδικά και εφημερίδες, αλλά και οι «ερασιτεχνικές» συσκέψεις που γίνονται από τις κοριτσοπαρέες συντροφιά με δροσιστικά κοκτέιλ.
Οργασμός, σημείο G, φαντασιώσεις, μονογαμία, προκαταρκτικά. Νιώθουμε ότι τα έχουμε διαβάσει και τα έχουμε υπεραναλύσει όλα. Κι όμως, στην καυτή ατμόσφαιρα του καλοκαιριού ένα νέο, προκλητικό βιβλίο φέρνει τα πάνω κάτω. Και ούτε λίγο ούτε πολύ προβάλλει την άποψη ότι τα συμπεράσματα που είχαμε βγάλει μέχρι σήμερα για τη γυναικεία σεξουαλικότητα είναι εν μέρει διαστρεβλωμένα, διαμορφωμένα σε μεγάλο βαθμό από τις κοινωνικές προκαταλήψεις, τα στερεότυπα που ακολουθούν τα δύο φύλα, ακόμα και την αδυναμία κάποιων επιστημόνων να δουν λίγο πιο μακριά από τα αποτελέσματα των εργαστηρίων τους.
Στο What Do Women Want-Adventures in the Science of Female Desire (Τι θέλουν οι γυναίκες, εκδ. Harper Collins) ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Ντάνιελ Μπέργκνερ υποστηρίζει ότι οι γυναίκες τελικά δεν είναι τόσο ρομαντικές, ευάλωτες και ευαίσθητες όσο νομίζαμε, και μάλιστα, όσον αφορά το σεξ, οι επιθυμίες τους δεν απέχουν πολύ από εκείνες των αντρών. Και, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στην κριτική του ίδιου βιβλίου για την εφημερίδα Boston Globe η δημοσιογράφος Τζούλια Μ. Κλάιν, «αν ο Μπέργκνερ και οι επιστήμονες με τους οποίους μίλησε έχουν δίκιο, τότε ο χαρακτήρας της -έτοιμης για όλα- γυναίκας των ταινιών πορνό είναι πιο ρεαλιστικός από εκείνον της τυπικής ρομαντικής ηρωίδας που φυλάει τον εαυτό της για τον κατάλληλο άντρα και ορκίζεται ότι θα του είναι αιώνια πιστή».

Αναζητώντας την αλήθεια
Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι στην ουσία η εκτενής και εμπλουτισμένη εκδοχή ενός άρθρου που είχε γράψει για τους New York Times ο δημοσιογράφος το 2009. Tότε τα ανατρεπτικά του συμπεράσματα είχαν προκαλέσει αίσθηση και είχαν συζητηθεί πολύ. Στα χρόνια που ακολούθησαν μέχρι την έκδοση του βιβλίου του, ο Μπέργκνερ συνομίλησε με πλήθος επιστημόνων (σεξολόγους, εξελικτικούς ψυχολόγους, βιολόγους, γενετιστές κ.ά.) και πήρε συνεντεύξεις από γυναίκες σχετικά με τις σεξουαλικές φαντασιώσεις και επιθυμίες τους. Ορισμένες από αυτές μάλιστα του αποκάλυψαν λεπτομέρειες που δεν είχαν τολμήσει ποτέ να μοιραστούν με κανέναν. Σημαντικές ήταν στην έρευνά του και οι εξελίξεις στη λεγόμενη πειραματική σεξολογία, έναν επιστημονικό τομέα που χρησιμοποιεί τεχνικές όπως η μέτρηση της πίεσης του αίματος στα γεννητικά όργανα για να βγάλει συμπεράσματα σχετικά με την ερωτική μας διάθεση.
Η βασική ιδέα που προσπαθεί να περάσει ο συγγραφέας είναι ότι οι κοινωνικές συμβάσεις και η σύγχρονη κουλτούρα έχουν επιβάλει στις γυναίκες ένα συγκεκριμένο τρόπο σκέψης για το σώμα και τη σεξουαλικότητά τους, ο οποίος βάζει στο περιθώριο αυτά που πραγματικά επιθυμούν και αισθάνονται. Και στο βιβλίο του αναφέρει μια σειρά πειραμάτων για να δείξει ότι αυτό που δηλώνουν οι γυναίκες μπορεί να μην ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα σε αντίθεση με αυτό που λέει το σώμα τους, το οποίο αποκλείεται να είναι ψέμα.
Σε μια μελέτη, λοιπόν, που διενεργήθηκε από την ψυχολόγο Μέρεντιθ Τσίβερς, άντρες και γυναίκες παρακολούθησαν τα ίδια βίντεο τα οποία έδειχναν άτομα του αντίθετου φύλου, του ίδιου φύλου, αλλά και ζώα να έχουν ερωτική επαφή. Οι ειδικοί παρατήρησαν τις αντιδράσεις στο σώμα των συμμετεχόντων, ενώ στη συνέχεια οι ίδιοι οι εθελοντές δήλωσαν ποια ζευγάρια τούς διέγειραν σεξουαλικά. Οι στρέιτ άντρες ερεθίστηκαν τόσο εγκεφαλικά όσο και σωματικά μόνο από τα βίντεο στα οποία εμφανίζονταν γυναίκες.
Από την άλλη, ούτε στους στρέιτ ούτε στους γκέι άντρες ξύπνησαν πρωτόγονα ένστικτα από την ερωτική επαφή των ζώων, όπως κάποιοι θα περίμεναν. Αυτό όμως που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι η στάση των γυναικών: ενώ είπαν ότι διεγέρθηκαν σεξουαλικά μόνο από τις ερωτικές συνευρέσεις ετερόφυλων ζευγαριών, από την άλλη το σώμα τους έδειξε διαφορετικά πράγματα. Ερεθίστηκαν βλέποντας σχεδόν όλα τα βίντεο, και μάλιστα πολύ περισσότερο εκείνα όπου ερωτοτροπούσαν γυναίκες.
Το συμπέρασμα της ειδικού από το συγκεκριμένο πείραμα είναι ότι οι γυναίκες νιώθουν πιο εύκολα σεξουαλική επιθυμία όταν έχουν μπροστά τους ένα ερωτικό ερέθισμα απ’ ό,τι οι άντρες. «Η άποψη ότι οι γυναίκες πρέπει πρώτα να νιώσουν συναισθηματική έλξη για έναν άντρα για να αισθανθούν στη συνέχεια σεξουαλική επιθυμία για εκείνον είναι ένα ακόμα παραμύθι το οποίο έχουμε συνηθίσει να λέμε στους εαυτούς μας» αναφέρει η ειδικός.

Φαντασιώσεις & κορυφώσεις
Έχετε σκεφτεί ποτέ ότι η συχνή... καθυστέρηση μιας γυναίκας να φτάσει σε κορύφωση -κάτι που η σύγχρονη κουλτούρα πολλές φορές θεωρεί ως αδυναμία ή δυσλειτουργία- μπορεί στην ουσία να αποτελεί το μεγαλύτερό τους ατού; Σύμφωνα με τον Μπέργκνερ, η γυναικεία φύση ευνοεί διαδοχικές ερωτικές συνευρέσεις, κάτι που βοηθάει στην κορύφωση, η οποία θα προκύψει σταδιακά, αλλά και τους πολλαπλούς οργασμούς, ακόμα και χωρίς καμία παύση ανάμεσα στις επαφές.
Επιπλέον η ανατομία της γυναίκας είναι τέτοια ώστε να επιτρέπει το σεξ ακόμα και με διαφορετικούς άντρες κατά τη διάρκεια μίας ερωτικής εμπειρίας. Αυτό εξηγείται βιολογικά, αφού με αυτό τον τρόπο αυξάνονται οι πιθανότητες να μείνει έγκυος μια γυναίκα. Όσο για τις φαντασιώσεις, αυτές απλώς θάβονται κάτω από τα ταμπού της σύγχρονης μεταφεμινιστικής κουλτούρας μας.
Ο Μπέργκνερ εδώ υποστηρίζει ότι οι κοινωνίες μας απλώς έκρυψαν τις γυναικείες επιθυμίες και φαντασιώσεις κάτω από ένα ακατανόητο πέπλο ενοχής, κάτι που επηρέασε ακόμα και τις γυναίκες επιστήμονες, που έπαψαν να ερευνούν σε βάθος το συγκεκριμένο πεδίο. Ωστόσο οι φαντασιώσεις είναι μέρος της σεξουαλικότητας των γυναικών, ένας τρόπος να ανακαλύπτουν τις βαθύτερες επιθυμίες τους και -γιατί όχι;- να έρχονται πιο κοντά σε αυτές.
Το πρώτο βήμα
Για τον Μπέργκνερ ο άντρας παύει να είναι ο κυνηγός που αναζητά με κάθε τρόπο το θήραμά του για να ικανοποιήσει τις σεξουαλικές του ορέξεις. Όπως και η γυναίκα, από την άλλη πλευρά, δεν είναι το πλάσμα που ψάχνει τον εκλεκτό που θα τη γονιμοποιήσει και στη συνέχεια θα τη μεταφέρει σε ένα ασφαλές καταφύγιο για να αφήσει τα... αυγά της. Απεναντίας, αυτό που αποκόμισε ο συγγραφέας από την έρευνά του είναι ότι οι ίδιοι κανόνες που ισχύουν για την αντρική σεξουαλικότητα διέπουν και τη γυναικεία, και μάλιστα η θηλυκή ερωτική επιθυμία, σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου, μπορεί να είναι ακόμα πιο «αδηφάγα και ζωώδης» από την αρσενική. Εξάλλου η άποψη που θέλει τους άντρες να κάνουν την πρώτη (ερωτική) κίνηση θέτοντας και ορίζοντας τους κανόνες του παιχνιδιού είναι ένας τεράστιος μύθος.
«Η αντίληψη ότι οι γυναίκες είναι παθητικές και οι άντρες είναι εκείνοι που ξεκινούν πάντα το σεξουαλικό παιχνίδι απλώς δεν υφίσταται» τονίζει ο Μπέργκνερ. Και για να στηρίξει τον ισχυρισμό του αναφέρει ένα αποκαλυπτικό πείραμα το οποίο πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία του ‘70 από το γνωστό ψυχολόγο και νευροενδοκρινολόγο Κιμ Γουόλεν. Αυτός εξέτασε τη σεξουαλική δραστηριότητα ενός είδους πιθήκων με γνώμονα το μέγεθος του κλουβιού μέσα στο οποίο μεγάλωναν. Έτσι παρατήρησε ότι στα μικρά κλουβιά τα αρσενικά ήταν εκείνα που ξεκινούσαν τη σεξουαλική δραστηριότητα, ενώ τα θηλυκά κρατούσαν παθητική στάση.
Αντιθέτως, στα μεγάλα κλουβιά, όπως και στη φύση, τα θηλυκά ήταν εκείνα που επέλεγαν τους συντρόφους τους, τους κυνηγούσαν και τους άγγιζαν επιδεικτικά, ενώ τα αρσενικά περίμεναν υπομονετικά από εκείνα να κάνουν την πρώτη κίνηση. Με αφετηρία αυτή την ανακάλυψη, οι επιστήμονες άρχισαν να ρίχνουν φως στην άλλη πλευρά της γυναικείας σεξουαλικότητας, τη δυναμική, την επιθετική και την ενεργητική, την οποία μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχαν εξετάσει σε βάθος.
Αν, λοιπόν, υποθέσουμε ότι ο παραπάνω τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρονται οι πίθηκοι βρίσκει εφαρμογή και στις ανθρώπινες κοινωνίες, θα μπορούσαμε να πούμε ότι στα κλειστά περιβάλλοντα (π.χ. ένα ορεινό χωριό), που βρίθουν από ηθικούς περιορισμούς και προκαταλήψεις, οι γυναίκες κρατούν μια πιο παθητική στάση απέναντι στο σεξ, ενώ, στις ανοιχτές, δεν διστάζουν να πάρουν περισσότερες πρωτοβουλίες, να εκδηλωθούν και να διεκδικήσουν αυτό που θέλουν. «Οι γυναικείες σεξουαλικές επιθυμίες και φαντασιώσεις είναι συνήθως... υποτακτικές ή παθητικές. Ο πολιτισμός μας είναι αυτός που ευθύνεται ως ένα βαθμό γι΄ αυτή την αλλοίωση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες αντιμετωπίζουν τον εαυτό τους και το σεξ».

Μονογαμία; Όχι, ευχαριστώ
Αν κάποιος πλησιάσει μια παρέα δέκα 30something γυναικών και ρωτήσει τι ζητάνε από μια σχέση, το πιθανότερο είναι ότι 9 στις 10 θα συμπεριλάβουν στην απάντησή τους τη λέξη «ασφάλεια». Μέχρι τώρα αναζητούσαμε κάποιον που θα μας προσφέρει προστασία και θα μας κάνει να νιώθουμε σιγουριά δίπλα του. Οι τελευταίες ωστόσο έρευνες, σύμφωνα με τον Μπέργκνερ, δημιουργούν ένα διαφορετικό προφίλ των σύγχρονων γυναικών. Με βάση αυτό, η μοντέρνα εικόνα τις θέλει να αμφιταλαντεύονται επικίνδυνα ανάμεσα στην ασφάλεια και τη σταθερότητα που τους προσφέρει ένας σίγουρος για τα θέλω του άντρας και τα «γοητευτικά γονίδια» και τις λίγες έντονες στιγμές απόλαυσης που μπορεί να τους παρέχει ένας άλλος.
Κάτι τέτοιο υπονοούν οι επιστήμονες, οι οποίοι ανακάλυψαν ότι η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία στις γυναίκες έχει άμεση σχέση με τα χρόνια τα οποία περνάνε σε μια σταθερή σχέση. Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση μάλιστα είναι ότι σ’ αυτές το ερωτικό ενδιαφέρον για το μόνιμο σύντροφό τους εξασθενεί πολύ γρηγορότερα απ’ ό,τι στους άντρες. Για τον Μπέργκνερ, η μείωση του σεξουαλικού ενδιαφέροντος των γυναικών όχι μόνο είναι κάτι αναπόφευκτο, αλλά οφείλεται 100% στη μονογαμία.
Ένας νέος σεξουαλικός σύντροφος και ο φρέσκος άνεμος που θα φέρει μαζί του έχουν τη δύναμη να μπλοκάρουν ακόμα και την πτωτική πορεία των ορμονών, επακόλουθο της εμμηνόπαυσης. Ενδιαφέρουσα είναι η άποψη του ψυχολόγου Κιμ Γουόλεν, ο οποίος επηρεασμένος από τα πειράματά του με τους πιθήκους στα κλουβιά που αναφέραμε παραπάνω, δήλωσε: «Πιστεύω ότι η μονογαμία είναι για τις γυναίκες ένα πολιτιστικό κλουβί, ένα από τα πολλά που καταστρέφουν τη λίμπιντό τους». Επιπλέον ο ειδικός καταρρίπτει το σύγχρονο μύθο, σύμφωνα με τον οποίο, αν μια γυναίκα χάσει το σεξουαλικό ενδιαφέρον για τον άντρα της, κάτι δεν πάει καλά είτε με εκείνη είτε με τη σχέση.
Αντιθέτως θεωρεί ότι το τέλος της λίμπιντο έχει οριστεί ήδη από την ίδια τη φύση του σύγχρονου γάμου. Κι αυτό γιατί ένας εραστής δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα ο άνθρωπος με τον οποίο μεγαλώνουμε μαζί παιδιά, μοιραζόμαστε το στεγαστικό δάνειο, ενώ παράλληλα τον θεωρούμε τον καλύτερό μας φίλο. Αυτή είναι μια κατάσταση που ήδη έχουμε, όχι κάτι που επιθυμούμε. Ο έρωτας έχει να κάνει με την επιθυμία. Και εντάξει, όλες έχουμε ανάγκη από κάποιον που μας φροντίζει και μας προστατεύει, αλλά στο τέλος της ημέρας ο εραστής μας δεν πρέπει να είναι ο... γονιός μας. Για να μπορούμε να τον αισθανόμαστε εραστή μας...
Ο Μπέργκνερ, κατά τη διάρκεια της έρευνάς του, συνάντησε πολλά ζευγάρια παντρεμένα χρόνια ή σε μακροχρόνιες σχέσεις. Αυτό που αποκόμισε ενισχύει την παραπάνω άποψη. Ενώ, από τη μία, οι γυναίκες λατρεύουν την οικειότητα που αναπτύσσεται με τον καιρό ανάμεσα σε εκείνες και το σύντροφό τους, από την άλλη επιζητούν και την απόσταση από αυτόν, η οποία θα αναζωπυρώσει τη φλόγα που ενδεχομένως αργοσβήνει. Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Και εμείς χρειαζόμαστε την ανανέωση, όπως ακριβώς και οι άντρες.
Και εμείς επιθυμούμε το σεξ στο βαθμό και την ένταση που το επιθυμούν και εκείνοι. «Η άποψη ότι οι γυναίκες δεν έχουν τόσο ανεβασμένη λίμπιντο όσο οι άντρες και ότι είναι προγραμματισμένες να κάνουν παιδιά και να δένονται συναισθηματικά βάζοντας το σεξ σε δεύτερη μοίρα απλώς καταρρέει» επιμένει ο συγγραφέας. Και η προσωπική του πρόταση για υγιείς και ευτυχισμένες σχέσεις είναι να διαμορφώσουμε μια νέα αντίληψη για το σεξ και τη δέσμευση, απαλλαγμένη από τις προκαταλήψεις, με βάση τις πραγματικές μας επιθυμίες.
Με λίγα λόγια, απλώς να αποχωρούμε από τις κακές σχέσεις και να παραμένουμε μόνο σε αυτές που μας ικανοποιούν. Όλοι φοβούνται το άγνωστο, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις εκείνο κρύβει τις μεγαλύτερες υποσχέσεις...