Γιατί χασμουριόμαστε

Γνωρίζατε πως ο εγκέφαλος έχει air condition;

Το χασμουρητό κοινωνικά δεν επιτρέπεται. Δηλώνει αβάσταχτη βαρεμάρα. Αδιαφορία επίσης για το αν θα ενοχληθεί ο συνομιλητής. Στην κλινική παρατήρηση το χασμουρητό έχει συσχετιστεί με τη μειωμένη πρόσληψη οξυγόνου στον εγκέφαλο, ως ασυνείδητη, αντανακλαστική κίνηση, του οργανισμού, για να βοηθήσει τους αεραγωγούς.

Αυτό τουλάχιστον λένε τα ευρήματα έρευνας που πραγματοποίησε το τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Μπινγκχάμτον με σκοπό να απαντήσει στο ερώτημα "γιατί χασμουριόμαστε" και η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Animal Behavior".

Σύμφωνα λοιπόν με τα αποτελέσματα της έρευνας ο βασικός λόγος της ύπαρξης του χασμουρήματος είναι να δροσίσει τον εγκέφαλο και να τον επαναφέρει στην κανονική του θερμοκρασία. Αν προσομοιάσουμε το μυαλό μας με ένα laptop διαρκώς ανοιχτό που λειτουργεί ασταμάτητα τότε είναι απλό να φανταστούμε πόσο συχνά μπορεί να μπλοκάρει. Ως restore system, το χασμουρητό επιστρατεύεται για να οξυγονωθεί ο εγκεφαλός μας και να λειτουργήσει καλύτερα.

Πρόκειται για έναν αντίστοιχο μηχανισμό που διαθέτουν θηλαστικά, πτηνά και ερπετά όπου και εκεί ο εγκέφαλος αυθόρμητα ενεργοποιεί την λειτουργία του χασμουρητού όταν διαταράσσεται και αυξάνεται η θερμοκρασία του. Μάλιστα στο ζωικό βασίλειο έχει αποδειχθεί ότι τα αρμόδια για το μηχανισμό-ανεμιστήρα πτερύγια σώζουν πτηνά και θηλαστικά σε εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες.

Την θερμοκρασία στον εγκέφαλο δεν την ανεβάζει μόνο η θερμοκρασία δωματίου. Εκτός από τους κλειστούς χώρους την επηρεάζουν η αϋπνία και άλλες διαταραχές του νευρικού συστήματος που έχουν συσχετιστεί με το χασμουρητό όπως οι πολλές ώρες στον υπολογιστή, η ηχορύπανση και η κακή τηλεόραση.

Η διαπίστωση αυτή φαίνεται να λύνει ορισμένα μυστήρια σχετικά με το χασμουρητό, όπως γιατί συνήθως συμβαίνει λίγο πριν τον ύπνο, γιατί ορισμένες ασθένειες προκαλούν συχνό χασμουρητό ή γιατί η αναπνοή από τη μύτη και το δρόσισμα του μετώπου συχνά το σταματούν.

Από την άλλη, το κολλητικό χασμουρητό, σύμφωνα με τους βιολόγους, έχει εξελιχτεί ως μηχανισμός προειδοποίησης που κρατά τους έμβιους οργανισμούς σε εγρήγορση έναντι πιθανών κινδύνων και για να αυξήσουν την προσοχή τους.

Σύμφωνα με την έρευνα, υπάρχει ένα «πλαφόν» θερμοκρασίας πάνω από το οποίο πυροδοτείται ενστικτωδώς το χασμουρητό. Ειδικά το πρωί, οδηγεί σε αυξημένη εγρήγορση του οργανισμού, όπως όταν κάποιος πίνει έναν καφέ για να πάρει ενέργεια.